ئینسیاتیڤا ئاشتی و لێبۆرینێ

ئينسياتيڤا ئاشتى و لێبۆرينێ

كوردستانيێن هێژا،

سلاڤه‌‌كا ئاشتيانه‌‌،

ئه‌‌ڤه‌‌ هه‌‌يامه‌‌كه‌‌ و ره‌‌وشا هه‌‌رێما كوردستانێ - هه‌‌تا راده‌‌يه‌‌كێ - ته‌‌ڤلهه‌‌ڤ بوويه‌‌ ب تايبه‌‌ت ل باژێرێ سلێمانييێ و هنده‌‌ك ده‌ڤه‌‌رێن هاويردۆر. كوردستان به‌‌شه‌‌كه‌‌ ژ رۆژهه‌‌لاتا ناڤه‌‌راستێ له‌ورا سه‌ير نينه‌‌ كو پێ داخبار ببت. مرۆڤ نه‌‌ ب تنێ خوه‌دان ماف و ئينتيمائه‌‌، به‌لێ دڤێت خوه‌دان هه‌‌لويست و به‌رپرسيارى ژى بت، ئه‌گه‌‌رنا مرۆڤبوونێ چو بوها و واته‌‌ نامينت. بێده‌‌نگى فاكته‌‌ره‌‌كێ نێگه‌‌تيڤه‌‌ د ڤێ هه‌‌يامێ ده‌‌، بكێرناهێت مرۆڤ بێده‌‌نگ بمينت. هه‌‌ركه‌‌سێ كو به‌‌رانبه‌‌رى ڤى ملله‌‌تى و ڤى وه‌‌لاتى خوه‌‌ به‌رپرسيار ببينت، گه‌‌ره‌‌كه‌‌ خوه‌دان هه‌‌لويست و به‌رپرسياری بت، ب ئاوايه‌‌كى جدى و ماقوول سه‌ره‌‌ده‌‌رييێ دگه‌‌ل بارودوخى بكت دا كو چاره‌‌نڤيس راده‌‌ستى مه‌‌جهولى نه‌‌بت. له‌ورا، ئه‌‌م هنده‌‌ك كه‌‌سانێن ئاشتيخواز هه‌‌لويستێ خوه‌‌ د ئه‌‌ڤێ به‌‌ياننامه‌‌يێ ده‌‌ بۆ ره‌‌ئيێ گشتى ديار دكن، مه‌ باوه‌‌رى هه‌‌يه‌‌ كو ئاشتى هێزا هه‌‌رى مه‌‌زنه‌‌ و فاكته‌‌ره‌كێ سه‌‌ره‌‌كه‌‌يه‌‌ بۆ به‌‌رده‌‌وامبوونا ژيانێ. ئه‌‌م ل گۆر باوه‌‌رييا خوه‌‌ و بوها و پره‌‌نسيپێن سه‌‌ره‌كه‌، ڤان كاودانێن ئاوارته‌‌ ب ده‌ليڤه‌‌يه‌‌كا ديرۆكى دزانن كو دوو پێنگاڤ بهێنه‌‌ هاڤێتن.

ئێك: ته‌‌ڤايا حزب و ئاليێن سياسى ب نيازا لێبۆرينێ، ب ئاوايه‌‌كێ جدى دانوستاندنێ دگه‌‌ل هه‌‌ڤدوو بكن، بگه‌هن ستراژييه‌‌كا موكم ژبۆ به‌‌رقه‌‌راركرنا ئێمناهى و ئاسايشا هه‌‌رێمێ و پارازتنا ده‌ستكه‌‌ڤتێن كورد و كوردستانێ، هه‌‌روه‌سا هه‌‌ول بدن ل گۆر به‌رژه‌‌وه‌‌ندا نه‌‌ته‌‌وه‌‌يى و نيشتيمانى ئاوايێن سه‌‌ره‌‌ده‌‌رييێ و ئالاڤێن چاره‌‌سه‌‌رييێ هلبژێرن، ب زمان و مێتۆدێن سه‌‌رده‌‌مانه‌‌ خوه‌‌ نێزيكى ئێكدوو بكن، هه‌‌بوونا هه‌‌ڤ قه‌بوول بكن ئه‌‌ڤجار په‌‌سه‌‌ند بكن. هه‌‌ر لايه‌‌نه‌‌كێ سياسى مافێ خوه‌‌پێشكێشكرنێ هه‌‌يه‌‌ و چاوان خوه‌‌ پێشكێش بكت، دبت وه‌سان ژئالێ ملله‌‌تى ڤه‌‌ بهێته‌‌ پێشوازيكرن. هه‌‌ر لايه‌‌نه‌‌ك شانازييێ ب خوه‌‌ و ديرۆكا خوه‌‌ دبت و بۆ بده‌‌ستڤه‌هينانا ده‌‌ستهه‌‌لاتێ خه‌‌باتێ دكت، ئه‌‌ڤه‌‌ مافه‌‌كێ ڕه‌‌وا يه‌ دجيهانا سياسه‌‌تێ ده‌‌‌، به‌لێ ب ئاجنده‌‌يه‌‌كا چاره‌‌سازيانه‌‌، ب ئالاڤێن ئاشتيانه‌ وه‌‌ك هلبژارتن، رێكخستنا سياسى و به‌رنامه‌‌.

دوو: ته‌‌ڤايا پارت و ئاليێن سياسى، پشتى كو رژدى و خه‌مخوه‌‌رييا خوه‌‌ ل سه‌‌ر به‌‌رژه‌‌وه‌‌ندا ته‌‌ڤايى و ده‌‌ستكه‌‌ڤتێن ملله‌‌تێ كورد ب كريار دسه‌لمينن، ب هه‌‌مان مانتاليتێ به‌‌ر ب ملله‌‌تى ڤه‌‌ بهێن و رێزێ ل ئيراده‌‌يا وى بگرن.

هێژايان،

ژ سه‌‌رگه‌هه‌‌كێ نيشتيمانى ئه‌‌م هه‌‌ڤده‌‌نگى و هه‌‌ڤسۆزييا خوه‌ بۆ داخوازێن ڕه‌‌وايێن ملله‌‌تى دياردكن و حكوومه‌‌تێ و په‌‌رله‌‌مانی به‌رپرسيار دبينن، نه‌‌كو كه‌‌سه‌‌ك يان لايه‌نه‌‌كێ تايبه‌‌ت. پرسگرێك ژ وێ چه‌ندێ مه‌زنتره‌ كو كه‌سه‌ك يان لايه‌نه‌ك ب تنێ ته‌حه‌مولا به‌رپرسيارييێ بكت. ئه‌م خوينا كورد ل هه‌ركه‌سه‌كێ و هه‌ر لايه‌نه‌كێ حه‌‌رام دكن، هه‌‌روه‌‌سان بسه‌‌رداگرتنا باره‌‌گايێن حزبى و شه‌‌وتاندنا راديۆ و ته‌‌له‌‌ڤزيۆنا ناليا (NRT) پرۆته‌‌ستۆ دكن. ئه‌م داخوازێ ژ حكوومه‌تا هه‌‌رێمێ دكن كو وه‌‌ك پێدڤى ب كاروبارێن خوه‌‌ يێن ئيدارى و سياسى رابت، نه‌‌ ب تنێ ب ئاوايه‌‌كێ ته‌‌يۆری دانپێدانێ ب هه‌‌بوونا كێماسييان بكت. گه‌نده‌لى و نه‌دادوه‌رييا جڤاكى نه‌ كێماسى نه‌، به‌لێ ئافاتێن ڤه‌گرن. گه‌ره‌كه‌ ب ئاوايه‌‌كێ پراكتيكی سه‌‌ره‌‌ده‌‌رييێ بكت و چاره‌‌سه‌رييان ببينت.

ئه‌م ناخوازن هنده‌‌ك كه‌‌س يان هنده‌‌ك ئالی هێز و ئيراده‌‌يا ملله‌‌تى وه‌‌ك به‌هانه‌‌ بۆ به‌‌رژه‌‌وه‌‌ندا خوه‌‌ ئيستيغلال بكن، ئه‌‌م ناخوازن هه‌‌را و ئاژاوه‌‌ په‌‌يدا ببت، ئه‌‌م ناخوازن توند و تيژى ببت زمانێ دانوستاندنێ و زيانێ بگه‌هينت ته‌ڤايا جڤاكێ كوردستانى، ئه‌م ناخوازن خوه‌نيشاندانێن ئاشتيانه‌‌ به‌‌ر ب هه‌‌رفاندن و وێرانكرنێ بچن، به‌لێ ئه‌‌م دخوازن كارێ سياسى به‌رده‌‌وام ببت. وه‌‌ك رێزگرتن ل پره‌‌نسيپێن بلندێن مرۆڤايه‌‌تى، وه‌‌ك پارازتن بۆ ئێكرێزييا ملله‌‌تێ كورد دڤێ قووناغێ ده‌‌، وه‌‌ك ئه‌‌ركه‌‌كێ نيشتيمانى ل سه‌‌ر ملێن مه‌‌ ته‌‌ڤان، كو بنه‌‌مايێن هه‌‌بوونا مه‌‌ وه‌‌ك جڤاكه‌‌كا هه‌‌ڤگرتى د چارچووڤێ هه‌‌رێمێ ده‌‌ بپارێزن، ئه‌‌م بانگى وه‌ ته‌‌ڤان دكن كو ڤێ ئينسياتيڤێ ب تۆلێرانسى بپه‌‌ژرينن و هێڤيخوازن كو راسپاردێن وێ بۆ كولتووركرنا ئاشتى و لێبۆرينێ پراكتيزه‌‌ بكن:

راسپاردێن ئينسياتيڤا ئاشتى و لێبۆرينێ:

1-      دووپاتكرن  ل سه‌‌ر سه‌‌روه‌‌رييا ياسايێ.

2-      جوداكرنا ده‌‌ستهه‌‌لاتێن حزبێن سياسی ژ ده‌‌ستهه‌‌لاتێن حكوومه‌‌تێ.

3-      ته‌ئکید ل سه‌ر ئازادییا راده‌ربرینێ ل گۆر یاسایا مافێ مرۆڤی و ده‌ستووری.

4-      نه‌هێلانا گه‌‌نده‌‌لييێ و نه‌‌دادوه‌‌رييا جڤاكى.

5-      حكوومه‌ت ب ئاوايه‌‌كێ ئه‌‌كتيڤ كارداريێن خوه‌ د هه‌‌موو بوار و بياڤان ده‌‌ ئه‌‌نجام بدت.

6-      دووڤچوون و لێپرسينا ده‌‌زگه‌هێن خزمه‌‌تگوزارييێ و نه‌هێلانا رۆتينێ.

7-      هه‌‌ركه‌‌سه‌‌كێ خوه‌دان به‌رپرسيارێ "ره‌‌وشه‌‌نبير، سياسه‌تمه‌‌دار، هونه‌‌رمه‌‌ند، كه‌سانێن ئه‌‌نتلكتوێل..." برپرسيارييا خوه‌ يا ئه‌خلاقى و ديرۆكى ل گۆر پره‌‌نسيپێن مرۆڤايه‌‌تى و نيشتيمانى پراكتيزه‌‌ بكت.

8-      پارازتنا ده‌‌ستكه‌‌ڤتێن نه‌ته‌وه‌یی و نیشتیمانی ئه‌‌ركه‌‌كه‌‌ ل سه‌‌ر ملێن هه‌‌ركه‌‌س و لايه‌‌نه‌‌كێ خوه‌‌ به‌رپرسيار ببينت، نه‌ ب تنێ ل سه‌‌ر ملێن ملله‌‌تى يه‌‌.

9-      شه‌‌ر و ئاشتى ب ته‌‌ره‌‌فه‌‌كێ ب تنێ چێنابت، له‌ورا ژى هه‌‌موو ته‌‌ره‌‌ف دێ ژپه‌‌يداكرنا شه‌‌رى يان به‌‌رقه‌‌راركرنا ئاشتييێ به‌رپرسيار بن.

10- ته‌‌ڤايا حزب و لايه‌‌ن به‌‌رژه‌‌وه‌‌ندا زاتى قوربانى به‌‌رژه‌‌وه‌‌ندا نیشتیمانی و نه‌ته‌وه‌یی بكن.

ئينسياتيڤا ئاشتى و لێبۆرينێ ، 24 شوباتا 2011 ێ - دهۆك

1-      سه‌‌بري سلێڤانه‌‌يى

2-      محسن ئۆسمان

3-      عه‌لى هالۆ

4-      كاميران به‌‌روارى

5-      كه‌مال سلێڤانه‌‌يى