ده‌ربارێ سه‌بری سلێڤانه‌یی

13/03/2011 15:38

 

 
پرسیار/ كی یه‌ سه‌بری سلێڤانی؟

به‌رسڤ / ئه‌ڤ پرسیار نه‌ هێسانه‌. نڤیسكار به‌ری هه‌ر تشته‌ك دی، مرۆڤه‌. مرۆڤ ژی د لێگه‌ریانێده ‌یه‌، به‌رده‌وام هه‌ول ددت‌ خوه‌ ناس بكت‌، ئه‌ڤجار نڤیسكاری ب خوه‌، دكارم بێژم، کو لێگه‌ریان و هه‌ولدانا خوه‌ناسكرنێ، خوه‌گۆتنێ، خوه‌دیتن و خوه‌پێشكێشكرنێیه‌. ئه‌ز نكارم وه‌ك هه‌بوون و ئاڤاهی خوه‌ بدم ناسكرن ژبه‌رکو ئه‌ز ژی عه‌ینی پرسیارێ ژ خوه‌ دكم، لێ دكارم بێژم سه‌بری سلێڤانی ژ برینا ئاخ و ئاڤا نه‌ته‌وه‌ك ژبیركری دهێت و پارزینكێ وی پره‌ ژ پرسیار و گومانێن قه‌ده‌را مرۆڤبوونێ. تو باوه‌ر دكی، ئه‌ز ژی نزانم كانێ ب ئه‌سه‌هی كه‌نگی هاتمه‌ ڤێ ژیانێ؟ ئه‌ز هاتمه‌، ژ مێژا‌ ئه‌ز هاتمه‌، لێ كه‌نگی و چما و ژ بۆ چی؟ ئه‌ز نزانم و گومان دكم کو كه‌سه‌ك دی هه‌بت‌ و بزانت‌. ئه‌و نه‌زانین ژی، نابێژم باشه‌، لێ هنده‌ک جاران خوه‌شه‌. گه‌لۆ ما فه‌رقه‌ك هه‌یه‌، كانێ كه‌نگی ئه‌ز هاتمه‌، ل كووڤه‌ دژیم، كیژان كاری دكم و… هتد ژ ڤان پرسیارێن بێتووته‌؟
هنده‌ك دبێژن سه‌بری سلێڤانی ل تیرمه‌ها ١٩٧٢ هاتیه‌ ڤێ ژیانێ دا كو بژیت و به‌س. هنده‌ك ژی دبێژن ل چریا یه‌كێ ١٩٧١ هاتیه‌ ڤێ ژیانێ به‌لێ نزانن كا ژبۆچی ئه‌و هاتیه‌. له‌ورا دبێژم، نه‌ گرنگه‌ بزانم کا كه‌نگی هاتمه‌ ڤێ ژیانێ، یان ڤێ مرنێ، چونكی نه‌ نزانم‌ ژی كه‌نگی دێ چم. ب راستی ئه‌ز نزانم.
هایدیگه‌ر دبێژت‌: "مرۆڤ دهێت ڤێ ژیانێ دا كو بمرت‌". سیمۆن دی بڤوار دبێژت‌: "مرۆڤ دهێت ڤێ ژیانێ دا كو بژیت"، خویایه‌ كو هه‌ردوو راست دبێژن ژبه‌ر کو ئه‌ز وه‌ک کورد د ژیانه‌كا رۆژانه‌ده‌ دمرم و د مرنه‌كا رۆژانه‌ ده‌ دژیم. ل سالا ١٩٩٣ دیسان ئه‌ز بوومه‌ په‌نابه‌ر، به‌لێ ڤێ جارێ ل وه‌لاتێن بیانی، به‌ری وێ ل وه‌لاتێ خوه‌ (باشوورێ برینێ). د هه‌یاما غه‌ریبییێ ده‌ من گه‌له‌ك خواند، ئه‌ز مژوولێ فه‌لسه‌فه‌ و ئه‌ده‌بیاتا جیهانێ بووبووم هه‌تا کو ئه‌زموونا من ل گه‌ل رۆمانێ ده‌ست پێ كر. ل غه‌ریبیێ نڤیسین بۆ من بووبوو وه‌لات، به‌لێ ل وه‌لاتی نڤیسین بۆ من دبت غه‌ریبی. ئه‌ز، وه‌لات، ده‌م و یارێن خوه‌ ژ هه‌ڤ ڤه‌قه‌تیابوون، به‌لێ ئه‌ده‌بیاتێ ئه‌م هه‌موو گه‌هاندن هه‌ڤ.


پرسیار/ كه‌نگی ته‌ ده‌ست ب نڤیساندنا خوه‌ كرییه‌؟

به‌رسڤ/ ده‌ما من هه‌ستكر، کو گه‌ره‌كه‌ ئه‌ز ده‌ربرینه‌رێ ده‌رد و ته‌راژیدیا هه‌یی بم، به‌رپرسیارێ ئه‌خلاقی یێ سه‌رده‌مێ خوه‌ بم، ئاڤاكه‌رێ په‌یامه‌كا ئه‌پستمی و به‌رهه‌مدار بم. د ته‌مه‌نه‌ك زوو ده‌ من هه‌ولدا وێ یه‌كێ بزانم، ئانکو ل سالا ١٩٨٧‌، نها ژی ته‌مه‌نێ من ٣٧ ساله‌ هه‌گه‌ر کو ناسنامه‌ راست دبێژت‌. ل ده‌ستپێكێ من دنڤیسی، نڤیسا من تنێ خوه‌گۆتن بوو، ئه‌زموونه‌كا زاتی بوو، ژ مه‌مله‌كه‌تا خوه‌ یا بچووكا وی چاخی ده‌رباز دبووم ژیان و جیهانێ، به‌لێ من نڤیسارێن خوه‌ ل چو جهان به‌لاڤه‌ نه‌دكرن، من پتر گرنگی ب خواندنێ ددا. ئه‌و بوو کو ل سالا ١٩٩٢ من یه‌كه‌مین تێكستا خوه‌ به‌لاڤ كر و هه‌یا نها به‌رده‌وام دخوونم و دنڤیسم.


پرسیار/ ته‌ئسیرا كیژان نڤیسكارێ كورد ل سه‌ر نڤیسێن ته‌ هه‌یه‌؟

به‌رسڤ / من ژی وه‌ك گه‌له‌ك دۆست و براده‌رێن عه‌زیز ب زمانێ سه‌رده‌ستان خواندبوو. دبستان، پرتووكخانه‌ و رۆژنامه‌گه‌ری ته‌ڤ ب زمانێ وان بوو. له‌ورا ژی نڤیس ب هه‌مان زمانی بوو. ژ سالا ١٩٩٢ و هه‌تا نها ژی هێژ ب وان زمانان دخوونم، به‌لێ یێدی ب وان زمانان نانڤیسم. له‌ورا، هه‌گه‌ر باندۆره‌ك هه‌بت‌ ژی، دێ نه‌ باندۆرا نڤیسكارێن كورد بت‌ ژبه‌ر کو به‌رهه‌مێ وان، زوو ب زوو، نه‌دگه‌هشت ده‌ستێن مه‌. من جزیری و خانی خواندبوون، لێ نه‌ وه‌ك زمان و فه‌لسه‌فه‌، به‌لێ تنێ وه‌ك هنده‌ك تێكستێن کو ژئالیێ سه‌رده‌ستان ڤه‌، ب رێنڤیس و گرامه‌ره‌كا بێسه‌روبه‌ر دهاتن ئاماده‌كرن. تنێ ده‌م و تراژیدیا كوردی هنده‌ك ته‌ئسیرێ ل من دكن و باندۆرا وان د كه‌دا منده‌ خویا دبت‌.


پرسیار / تو مژارا خوه‌ ژ کووڤه‌ یان ژ چ دهینی؟

به‌رسڤ / نڤیسكاری نه‌ ته‌نێ نڤیسینا پرتووكانه‌. نڤیسكاری پتر هونه‌ره‌، ستاتیكه‌، ئافراندنه‌ وه‌كو غایه‌ت، فانكسیۆنه‌ وه‌كو ماهیه‌ت. لۆنجینۆس دبێژت‌: "نڤیسكاری دكارت‌ نڤیسكاران بلند بكت هه‌تا رادێ خوه‌داوه‌ندیێ، نڤیسكارێ مه‌زن ب سه‌رێ خوه‌ خوه‌داوه‌نده‌كه‌"، سارته‌ر ژی دبێژت: "نڤیسكار نه‌ نڤیسكاره‌ چونكی ده‌ربارێ تشتان دنڤیست‌، به‌لێ نڤیسكاره‌ چونكی ب رێك و ئاوایێن تایبه‌ت ده‌ربارێ تشتان دنڤیست"‌.
مامۆستا قه‌یسه‌ر - مامۆستایێ کۆلیژا یاسایێ ل دهۆکێ - گۆت: "ئه‌مێن یاسازان هه‌ژانه‌ کو جیهان ته‌ڤ به‌ژنا خوه‌ ژ بۆ مه‌ بته‌وینت‌، به‌لێ تنێ كه‌سێن نڤیسكار (وێژه‌ڤان) هێژانه‌ کو ئه‌م به‌ژنا خوه‌ د به‌ر وانده‌ بته‌وینن".
گۆتنا وی مامۆستایی هێژایه‌ و جهێ راوه‌ستانێیه‌، گه‌لۆ چ گه‌ره‌كه‌ هه‌یا کو مرۆڤ بگه‌هت‌ وی ئاستێ بلندێ داهێنانێ؟
ب هزرا من جدییه‌تا نڤیسكار و ئاوایێن سه‌ره‌ده‌ریا وی ب پرس و پرسگرێكان ره‌، شێوه‌یێ ده‌ربرین و ئانالیزا وی بۆ هه‌ر پرسه‌كا هه‌بت‌، نڤیسكار نابت‌ پرس و بوویه‌ران وه‌رگه‌رینت‌، ئان تنێ ڤه‌ببێژت‌، لێ به‌لێ هه‌ول بدت‌ ده‌ربرینێ بكت‌ و به‌شداری ئاڤاكرنا هزرا كه‌سێن خوانده‌ڤان ببت‌. مرۆڤ و ژیان و پرسێن هلاویستێ بوونه‌ بنگه‌هـ بۆ مژارێن من. هه‌ر مرۆڤه‌ك ژیانه‌كه‌، مرنه‌كه‌، خه‌ونه‌كه‌، پرسیاره‌كه‌، هو‌ندابوون و دیتنه‌كه‌، ئاڤاكرن و خه‌رابكرنه‌كه‌، ده‌رد و تراژیدیه‌كه‌، ده‌رگه‌هه‌كه‌ ژ بۆ ده‌ستپێكێن بێ داوی. ئه‌ز گه‌له‌ك ل سه‌ر پرسێن ساده‌ رادوه‌ستم ژبه‌ر کو ئه‌و پرسێن ساده‌ زوو دهێنه‌ ژبیركرن، لێ ئه‌ینی پرسان دكارن تشتێن مه‌زن پێشكێشی مه‌ بكن. هنده‌ك مرۆڤ، هنده‌ك ده‌م، هنده‌ك جهـ، هنده‌ك پرس و هنده‌ك برین دهێنه‌ ژبیركرن، ئه‌ها ئه‌ز هه‌ول ددم ل ناڤا وان سینۆران بگه‌رم ب هێڤیا کو فێهم بكم، ئه‌ڤجار بنڤیسم و وێ نڤیسێ پێشكێشی خوانده‌ڤانێ خوه‌ بكم.


پرسیار / تو پشتی چه‌ند سالێن ل ده‌رڤه‌یی وه‌لات، شونده‌ ڤه‌گه‌ریایه‌ وه‌لاتێ خوه‌. چ بوو سه‌ده‌ما ڤێ ڤه‌گه‌رێ؟

به‌رسڤ / هنده‌ك جاران هنده‌ك كه‌س ل جهێن خه‌له‌ت ژ دایك دبن و دژین، به‌لێ هنده‌ك جاران ژی هنده‌ك كه‌س ل ده‌مێن خه‌له‌ت ژ دایك دبن و دژین. ئه‌ز نه‌ ژ خوه‌شیێن وه‌لات ڤه‌گه‌ریامه‌ وه‌لات. به‌لێ ژ نه‌خوه‌شیێن ده‌رڤه‌یی وه‌لات ڤه‌گه‌ریامه‌ وه‌لات. من دگۆت ئه‌ز مرۆڤم و هه‌ر درا مرۆڤ لێ هه‌بت‌، ئه‌و در دكاره‌ ببت‌ وه‌لات بۆ من. وه‌ك هزر مافێ من هه‌بوو وسان بهزرینم، به‌لێ وه‌ك دۆرهێل، جودا بوو. كه‌سێن وه‌ك مه‌، ئان د غه‌ریبیێده‌ دژین، ئان ژی د ژیانێده‌ غه‌ریبن. من هه‌ردوو جێرباندن. د ناڤبه‌را ژیان و غوربه‌تێده‌ حه‌زكرن و مرن هه‌ردوو هه‌نه‌، ئه‌ز ژ خوه‌ ره‌ دبێژم: بلا حه‌زكرن رێك بت‌ و مرن ژی ده‌رگه‌هـ بت‌. جارنا مرۆڤ دكاره‌ هه‌ڤسارێ قه‌ده‌را خوه‌ بگرت‌، به‌رنه‌دت‌. قه‌ده‌ره‌كا بێتووته‌یه‌، هنده‌ك جاران حه‌نه‌كێن خوه‌ ب چاره‌نڤیسا مه‌، برینا مه‌، خه‌ون و پرسیارێن مه‌ به‌له‌نگازان دكت‌. پشتی ٢١ سالێن کو من ل وه‌لات قه‌داندبوون، پشتی ١٣ سال و نیڤێن غه‌ریبیێ ل وه‌لاتێن ئاورۆپا و پشتی ٣ سالێن دت ژی – دیسان ل وه‌لاتێ خوه ‌– ژ نوو من فێهم كر کو ئه‌ز غه‌ریبم… غه‌ریب. ئه‌م غه‌ریب هاتن، ئه‌مێ غه‌ریب ژی خاترا خوه‌ بخوازن، ئه‌م چ بكن ژی ئه‌مێ غه‌ریب بمینن ژ به‌ر کو غه‌ریبی و سینۆر د فرشكێ مه ‌ده‌ نه‌.
ل غه‌ریبیێ، ئه‌ز ب مرۆڤێن ئازاد ره‌ ژیام. به‌لێ سینۆران نه‌دهشتن ئه‌ز فێری ئازادیێ ببم. لاشێ من ئازاد بوو، به‌لێ روحا من ل هنداڤی سینۆرێن وه‌لاته‌كێ پارچه‌كری دگه‌ریا. خویایه‌ کو ئه‌ز ئه‌خسیرێ روحا خوه‌ مه‌ و روحا من ژی ئێخسیرا سینۆرانه‌. پشتی ڤان سالان، چو كه‌سێ پرسیارێ ژ من بكه‌، ئه‌زێ ببێژم: ئه‌ز ژ وه‌لاتێ غوربه‌تێ و سینۆرانم.


پرسیار / ره‌وشا نڤیسكاری و نڤیسكاران ل كوردستانا ئازاد چاوایه‌؟ چنه‌ كێماسیێن وه‌؟

به‌رسڤ / دبه‌ کو ره‌وش ژ جهـ بۆ جهی، ژ ده‌م بۆ ده‌می، ژ كه‌س بۆ كه‌س دی جودا بت‌. به‌لێ هه‌موو ژی خوه‌گرتیێن ژیان و مرنه‌كێ نه‌، هه‌موو ژی خوه‌ ئاماده‌ دكن، چ ژبۆ خوه‌شیه‌كا نێزیك ئان ژ بۆ ژانه‌كا نێزیك. نڤیسكارێ كورد ژی وه‌ك هه‌ر نڤیسكاره‌ك دییه‌ ل ڤێ جیهانێ، ب خوه‌ و ده‌مێ خوه‌ دحه‌ست‌، به‌لێ مخابن وه‌ك هه‌ر نڤیسكاره‌كێ دی ل ڤێ جیهانێ هزر ناكت‌، نا نڤیست‌، ده‌ربرینێ ناكت‌، پرسیارێن خوه‌ پێشكێش ناكت‌، به‌رپرسیاریا خوه‌ ناگرت‌. نڤیسكارێ كورد، نه‌ تنێ ل باشوور، به‌لێ سه‌رانسه‌ر جیهانێ، ژ فانكسیۆنا خوه‌ دوور بوویه‌ له‌ورا ژی نكارت رۆلێ خوه‌ یێ بنگه‌هین پێك بهینت‌. ئه‌و دووربوون نه‌ مه‌سه‌له‌كا قودره‌تییه‌، نه‌خێر. به‌لێ ر‌یاكسیۆنه‌ بۆ ره‌فتار و هه‌لویستێن نڤیسكاران، ریاكسیۆنه‌ بۆ ئاستێ ئافراندنێ، ریاكسیۆنه‌ بۆ مێتۆدێن سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل پرس و پرسگرێكان، وێ دووربوونێ نڤیسكاری كریه‌ پرسه‌كا هه‌ری ساده‌ ل جهـ و ده‌مه‌كێ نه‌ ساده‌. نڤیسكارێ كورد ب گشتی بێ پێوه‌ندی مایه‌، ئه‌و پێوه‌ندی نه‌ ل سه‌ر ئه‌ساسێ هزری، فه‌لسه‌فی، ئه‌پستمی و ره‌وشه‌نبیری بوویه‌، به‌لێ ل سه‌ر ئه‌ساسێ كه‌ساتی و به‌رژه‌وه‌ندان بوویه‌ له‌ورا گوهۆ‌رین د كه‌ساتی و به‌رژه‌وه‌ندانده‌، كه‌فیله‌ کو پێوه‌ندیێ ژی بگوهۆ‌رت‌. نڤیسكاری، به‌ری هه‌ر تشته‌ك دی، ئه‌خلاق و پره‌نسیپ و به‌رپرسیارییه‌، بوهایێن خوه‌ یێن سه‌ره‌كی هه‌نه‌، به‌لێ مخابن د ناڤا كوردانده‌، نڤیسكاری بوویه‌ ره‌شكرنا كاغه‌زان.


پرسیار / سلێڤانی كیژان نڤیسكارێن كورد هه‌مده‌می دخوینه‌؟

به‌رسڤ / ئه‌ز هه‌ر تشتی دخوینم، به‌لێ هه‌ر تشتی نانڤیسم. ئه‌ز ل تێكستا باش دگه‌رم، نه‌ ل خوه‌دیێ وێ. كی بت‌، بلا ببت‌.


پرسیار / (ئاڤامه‌زن – كێلیكا کو ماسیێن خوه‌ تی دهێله‌) رۆمانه‌ك ب تیپێن لاتینی هاتیه‌ نڤیسین. زوو ب زوو ئه‌ڤین و ژیان ل رۆژهه‌لاتێ ناهێت پارازتن، هێڤی و ژیان ب چ دقه‌لبه‌؟ تو دكاری مژارا ڤێ رۆمانێ هنده‌کی ڤه‌كی‌؟


به‌رسڤ / ئه‌و یه‌كه‌مین رۆمانا من بوو ل سالا ٢٠٠٤ هاتیه‌ چاپكرن. هه‌ر کو ل بیرا من دهێت، كه‌س بریارا ژیان و مرنا مه‌ ددن، لێ ده‌م بوو ئه‌ز بێژم کو؛ گه‌ره‌كه‌ ئه‌م بریارا خوه‌ بدن، بریارا ژیان و مرنا خوه‌، بریارا حه‌زكرنا خوه‌. ئه‌و ژی قه‌ده‌را بێدله‌‌، کو ئه‌م د تاریێده‌ هاتنه‌ ڤێ هبوونێ و ژهینگێ وه‌ره‌‌ ئه‌م د تاریێده‌ دژین. مرۆڤ ب حه‌زكرنێ دكارت‌ دژمنێ خوه‌ ژی بشكینت‌. حه‌زكرنا مه‌یه‌، کو هه‌تا نها ئه‌م زیندی هێلاینه‌‌، ئه‌م ژ هه‌ر تشتی حه‌زدكن، تنێ ژ هه‌ڤدوو حه‌زناكن و پرسگرێك ژی ئه‌وه‌.
ل رۆژهه‌لاتێ، وه‌لاتێ رۆژێ، حه‌زكرن گونه‌هه‌، قه‌ده‌غه‌یه‌، ژ كه‌بائیران دهێت هه‌ژمارتن، وان ئه‌م فێری حه‌زكرنێ نه‌كربوون، تنێ ئه‌م فێری كوژتن، كه‌رب و كین و نه‌ڤیانێ كربوون، لێ خوازته‌كا مه‌ هه‌ر حه‌زكرن، ڤیان و ئاشتی بوو. ئه‌ده‌بیات هزرا مرۆڤان ئاڤا دكه‌ ب تایبه‌تی رۆمان. ئه‌م دكارن ب رێكا ئه‌ده‌بیاتێ خوه‌ پێشكێشی مرۆڤان بكن، بلا یێدی دلێ چو كه‌سی ب مه‌ نه‌شه‌وتت ژبه‌ر کو دیرۆكا مه‌ كه‌ڤنه‌، ده‌ردێ مه‌ مه‌زنه‌، تراژیدیا مه‌ ژی دوور و درێژه‌، خه‌ونا مه‌ زیندییه‌، به‌لێ هێژ ئه‌م بێتفاقن، مخابن. ئه‌ده‌بیات ب تایبه‌تی رۆمان، دكارت‌ ده‌لیڤێن نوو ژبۆ ئاڤاكرنا مرۆڤێن نوو، جڤاكێن نوو، پرسێن نوو، بدت. هه‌گه‌ر ئه‌م و ئه‌وێن (سه‌رده‌ست) ب هه‌ڤره‌ وسان بهزرینن، وی چاخی ئه‌مێ بكارن هه‌ڤدوو قه‌بوول بكن و ده‌لیڤا ژیانه‌كا به‌ده‌وتر قازانج بكن.



پرسیار / ژیانا ته‌ ل هۆلاندایێ ب خواندنا ئه‌ده‌بیاتا جیهانێ ده‌ربازبوویه‌، ب تایبه‌تی كیژان نڤیسكار و وێژه‌یا كیژان كاته‌گۆری ته‌ئسیر ل ته‌ كریه‌؟

به‌رسڤ / تو راست دبێژی. من ته‌مه‌نێ غه‌ریبیێ ب خواندنێ ده‌ربازكریه‌، ب تایبه‌ت خواندنا فه‌لسه‌فه‌ و رۆمانێ. فه‌لسه‌فه‌ كه‌ڤناره‌، ئانگۆ ڤه‌گه‌ریان بۆ سه‌رده‌مێن به‌ری نها: مێزۆپۆتامیا، دۆلا نیلێ، چین–كۆنفشیۆس-، هندستان. من هه‌ولدا هنده‌كی ژێ فێهم بكم، به‌لێ وان ژی به‌رێ من دا هنده‌ك مه‌دره‌سێن دی کو پتر بخوونم. ئه‌ز مه‌جبوور بووم هنده‌ك مه‌دره‌سێن دی یێن فه‌لسه‌فی بخوونم بگره‌ ژ مه‌دره‌سا ئایۆنی، فیتاگۆرسی و ئه‌یلی هه‌یا مه‌دره‌سا فرانكفۆرتێ، ژ تالیس، هیراكلیتس و ئاناكساگۆراس هه‌یا ده‌ستۆڤسكی و سارته‌ر. فه‌لسه‌فه‌ (لۆژیك، ئه‌خلاق، رامیاری، میتافیزیك و ژیربێكی) ژیانا مرۆڤان ده‌سپلین دكت، له‌ورا ژی پێویسته‌ مرۆڤ وان بخوونه‌ هه‌تا کو هنده‌كێ ژ خوه‌ و گه‌ردوونێ فێهم بكت. هنده‌ك ته‌ئسیرا هیگل و فه‌لسه‌فا ئیدال ل سه‌ر من هه‌یه‌، هه‌روها ئاوایێ ئازراندن و پێشكێشكرنا پرسان ده‌ما کو پارادۆكسان ب خوه‌ ڤه‌ دگرت‌. هه‌ر كه‌سێ کو فه‌لسه‌فه‌ و ئه‌ده‌بیات خواندبن، بێ گومان دێ ته‌ئسیرا فه‌لسه‌فه‌ و ئه‌ده‌بیاتا گریك، ئه‌لمان و فره‌نسا ل سه‌ر خویا کت‌.

پرسیار / تو دكاری هنده‌كێ به‌حسا هه‌لبه‌ستێن خوه‌ بكی؟ و ‌ چار رێزه‌ك ژ هه‌لبه‌ستا خوه‌ یا هه‌ری زێده‌ تو ژێ حه‌ز دكی بخوونی؟

به‌رسڤ / "ئه‌و فێرسێ ب جلێن ره‌ش د مژ و مۆرانا ته‌ ده‌ ئه‌زه‌ك بوو. ژ خه‌زۆ و فه‌تۆحاتان ره‌ڤیابوو. روما خوه‌ هاڤێت، خه‌نجه‌را کو چو جار ژ كالانێ ده‌رنه‌خستی شكاند، نه‌وقا مه‌هینا شینبۆزا کو چو جار مه‌خه‌ل نه‌هاتی رامووساند، زین و مه‌ئركێن وێ بۆ پێژنا فێرسه‌ك دیل پشتی ئازادبوونێ هلگرتن، لغافا وێ سست كر، ئه‌ڤجار به‌ر ب تاڤسۆركێ هاژووت…" ئه‌ڤ پارچه‌ك په‌خشانێ بوو ژهه‌لبه‌ستا (هنده‌ك ژ ته‌ و هنده‌ك ژ من) کو ل سالا ٢٠٠٨ هاتیه‌ نڤیسین.

"...و هینا تو دبێژی: بێ من نه‌مره‌!
لێ، هه‌گه‌ر دیسان ئه‌ز مرم، تكا دكم مرارییان ل سه‌ر په‌راڤێن خوه‌ نه‌ته‌یسینه‌، سترانا دایێ مه‌نال ل به‌ر سه‌رێ من نه‌سترینه‌، نه‌ نالینه‌. وه‌ختێ کو من دبن گۆرستانێ، مۆمێن میهره‌داریێ ل هنداڤی كێلا سه‌رێ من هل نه‌كه‌، سوولاڤێن پۆرا خوه‌ ب سه‌ر جه‌سه‌دێ من ده‌ نه‌هه‌ركینه‌. نه‌ تۆفان دكارت‌ من شل بكه‌، نه‌ ژی ده‌نگێ سۆرها مه‌لكه‌مۆتێ دكارت من ژ خه‌وا گران هشیار بكت‌. تنێ ل ئێڤارێن ئه‌ینییێ، شێرینییێ ل وان زارۆكێن ل به‌ر قه‌نته‌را گۆرستانێ به‌لاڤه‌ بكه‌ و وێ دارزه‌یتوونا توربا من ئاڤ بده‌. سلاڤان ل شێخێ سه‌نعان بكه‌ و ژ ده‌روێشێ سه‌مادار ره‌ ببێژه‌ کو ئه‌ز بێریا ده‌نگێ ده‌فا وی دكم…
ئه‌ز ژ وه‌لاتێ شێخێ سه‌نعانم
ئه‌ز ژ وه‌لاتێ ده‌روێشێ سه‌میانم
ئه‌و شێخ، شێخێ منه‌
ئه‌و ده‌روێش، ده‌روێشێ منه‌
و ئه‌و وه‌لات،
وه‌لاتێ منه‌!
وه‌لات: تژی ئاخه‌، تژی كرمن، تژی شه‌هیدن و تژی ئه‌زم
ئاخ: تژی وه‌لاته‌، تژی كرمن، تژی شه‌هیدن و تژی ئه‌زم
شه‌هید: تژی وه‌لاته‌، تژی ئاخه‌، تژی كرمن و تژی ئه‌زم
ئه‌ز: تژی وه‌لاتم، تژی ئاخم، تژی شه‌هیدم
و هه‌موو ب هه‌ڤره‌،
تژییه‌ ژ ته‌!
(ئه‌ڤ ژی پارچه‌ك دن بوو ژ هه‌مان هه‌لبه‌ستێ. هه‌لبه‌ست گه‌له‌كی درێژه‌، تو دكاری ببێژی کو رۆمانه‌ هه‌لبه‌سته‌، ب هێڤی مه‌ کو ته‌ڤایا تێكستێ بۆ ته‌ و خوانده‌ڤانێن رێزدار بشینم).


پرسیار / رۆژه‌ك سه‌بری سلێڤانی ل دهۆكێ، كوردستانا ئازاد، چاوا ده‌رباز دبه‌؟

به‌رسڤ / سوبێ زوو ژ خه‌وێ ئان مرنێ هشیار دبم. قه‌هوا سوبه‌هان پر خوه‌شه‌، بێ قه‌هوه‌ رۆژا من ده‌ست پێ ناكت‌ و هه‌گه‌ر بکه‌، خه‌له‌ت ده‌ست پێ دکت. ژ بۆ ده‌واما مامۆستایه‌تیێ خوه‌ به‌رهه‌ڤ دكم. قه‌ستا دبستانێ و هه‌ڤالێن خوه‌ یێن زارۆك دكم. سێ – چار سه‌عه‌تێن خوه‌ش ب وان ره‌ ده‌رباز دكم، ڤه‌دگه‌رم مالا خوه‌ و جار فه‌راڤینێ دخوم، جار ژی ژ بیرا دكم. ده‌ست ب خواندنێ دكم، رۆمان و پرتووكێن فه‌لسه‌فێ پر دخوونم هه‌تا دانێ ئێڤارێ. هه‌گه‌ر ده‌لیڤه‌ په‌یدا بوو، یه‌ك ئان دوو سه‌عه‌تان رادزم، ژ خوه‌ هه‌گه‌ر په‌یدا نه‌بوو وی چاخی قه‌ستا دهۆكێ دكم ژ بۆ كارێن دی. ئه‌ز ب خوه‌ ل سێمێلێ ئاكنجی مه‌، ژ دهۆكێ نێزیكه، به‌لێ تۆ دبێژی قه‌ی هه‌ر ئێک ل ئاله‌کێ دونیایێیه‌‌. كار خلاس دبه‌، ئه‌ڤجار ب هه‌ڤالێن خوه‌ ره‌ مژوول دبم و پرس و پرسگرێكێن ده‌مێ خوه‌ دیسكاسیۆن دكن. هه‌گه‌ر ده‌لیڤه‌ په‌یدا ببه‌، سه‌ره‌دانا دۆستان دكم و ته‌ڤلی سه‌مینار و هنده‌ك كاران دبم ژ بۆ کو پێوه‌ندیا من ب حه‌زكه‌ر و خوانده‌ڤانێن من ره‌ قوت نه‌به‌. ئه‌م به‌رده‌وام دگه‌هن هه‌ڤ و ددن و دستینن.


پرسیار / ژ بلی نڤیسكاری و مامۆستاتیێ، تو د ناڤا وه‌شانێده‌ یی، د كه‌ناله‌ك ته‌له‌ڤزیۆنێ ده‌ به‌رنامه‌ك ته‌ هه‌یه‌، تو دكاری ژ خوانده‌ڤانێن مه‌ ره‌ هنده‌كێ به‌حس بكی؟

به‌رسڤ / ناڤێ به‌رنامه‌یێ من (هێلیڤان) بوو. هێلیڤان واته‌یه‌ك تایبه‌ت هه‌بوو، ل ده‌ما چاندنا ده‌خل و دانی، ته‌یر و ته‌وال دچوون ناڤ ده‌ و دخوارن، مه‌جبوور بوو كه‌سه‌ك زێره‌ڤانیێ بكه‌ و ب ده‌نگێ خوه‌ هێل هێلێ بكه‌ دا کو ده‌خل و دان بهێت پارازتن. ژ وی كه‌سی ئان كه‌سێ ره‌ دگۆتن هێلیڤان. به‌رنامه‌ خوڕی ئه‌ده‌بیات بوو، ل هه‌ر جارێ نڤیسكار ئان هه‌لبه‌ستڤانه‌ك مێهڤان بوو. مێنا به‌رنامێ (ده‌نگڤه‌دانا په‌یڤێ) و (گاڤا سێیه‌مین) بوو. به‌رنامه‌ هه‌فتێیانه‌ بوو، هه‌یا ٥٠ پێنجی به‌رنامه‌ هاتنه‌ چێكرن و وه‌شاندن به‌لێ ب داوی هات. پێنگاڤه‌كا باش بوو د بوارێ راگه‌هاندن و وه‌شانێده‌، به‌لێ ژ به‌ر کو هنده‌ك خوازته‌ك ژ ئالیێ سپۆنسه‌رانڤه‌ هه‌بوون، من راوه‌ستاند. نها به‌رنامه‌ تونه‌یه‌. ئه‌م دكارن به‌حسا تونه‌بوونێ بكن، به‌لێ ئه‌م نكارن به‌حسا تشته‌كی بكن کو تونه‌یه‌.

 

 

 

 

 

Sabri Silevani
Iraq- Kurdistan - Duhok
009647504177409
Facebook: Sabri Silevani